Qabel il-Kunsill tal-Malti

Qabel ġie stabbilit il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, l-Akkademja tal-Malti kienet l-għaqda volontarja li rabtet isimha mal-kultivazzjoni tal-Malti għax kienet twaqqfet apposta fl-1920 biex tistandardizza l-ortografija. Fl-Akkademja, li dak iż-żmien kienet tissejjaħ l-Għaqda tal-Kittieba tal-Malti, kien hemm l-aqwa kittieba, bħal Dun Karm, Ġużè Galea u Ġużè Muscat Azzopardi. Kien hemm ukoll l-aqwa filologi Maltin ta’ dik il-ħabta, bħal Pietru Pawl Saydon u Ninu Cremona. L-akbar biċċa xogħol li għamlet l-Akkademja, mela, kienet l-istandardizzazzjoni tal-ortografija – ħidma li l-awturi, il-pubblikaturi u l-għalliema kienu jħossu bżonnha dak iż-żmien ħalli jkun hemm sistema waħda uniformi ta' kitba bil-Malti.

Imma x-xogħol fuq l-ortografija huwa parti żgħira mill-politika lingwistika.

Ġara wkoll li fl-1937 l-Università ta' Malta waqqfet id-Dipartiment tal-Malti u fl-1988 l-Istitut tal-Lingwistika. Il-membri taż-żewġ entitajiet huma kkwalifikati akkademikament imma dawn ma kellhomx setgħa jfasslu l-politika lingwistika għal pajjiżna.

Maż-żmien kien hemm diversi tentattivi biex issir liġi li ssaħħaħ il-qagħda tal-ilsien Malti f'Malta. Fl-1994 twaqqaf il-Bord għall-Ilsien Malti li bis-saħħa tar-rapport tiegħu Strateġija għal-Lingwa Nazzjonali (2001), li l-imħuħ ewlenin warajh kienu l-Prof. Manwel Mifsud u l-Prof. Albert Borg mid-Dipartiment tal-Malti fl-Università, wasalna biex fl-2005 l-Parlament approva unanimament il-Liġi tal-Malti. Din kienet imbuttata mill-Onor. Louis Galea, li dak iż-żmien kien il-Ministru tal-Edukazzjoni. B’din il-liġi, l-Istat beda jikkontribwixxi b’mod konkret għall-ħarsien u l-iżvilupp tal-ilsien nazzjonali. Bl-istess liġi, twaqqaf ukoll il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti li huwa l-uniku korp tal-gvern responsabbli mill-iżvilupp tal-lingwa Maltija u mill-Malti bħala lsien uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. L-Akkademja tal-Malti llum hi ffukata aktar fuq il-qasam letterarju tal-Malti, filwaqt li l-Kunsill tal-Malti jiddedika aktar ir-riżorsi tiegħu fuq l-aspett lingwistiku. Il-Kunsill jikkordina wkoll il-ħidma tiegħu flimkien mal-għaqdiet volontarji l-oħra tal-Malti, u dipartimenti varji fl-Università, biex jilħaq il-miri tiegħu b'risq l-ilsien nazzjonali.

Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti

Il-Kunsill tal-Malti huwa magħmul minn 15-il membru. Fosthom hemm rappreżentanti mid-Dipartiment tal-Malti u l-Istitut tal-Lingwistika u t-Teknoloġija tal-Lingwa fl-Università, l-Akkademja tal-Malti, l-iskejjel tal-Istat, tal-Knisja u Indipendenti, il-pubblikaturi, it-tradutturi tal-istituzzjonijiet Ewropej, u l-ġurnalisti u x-xandara.

Il-Kunsill issa jaqa’ taħt il-Ministeru tal-Wirt Nazzjonali, l-Arti u l-Gvern Lokali. Bis-setgħa tal-Liġi jgawdi mill-awtonomija li tixraqlu fil-qadi ta’ dmirijietu. Jaħdem billi jiddelega x-xogħol lill-Kumitati Tekniċi tiegħu, maħtura apposta minnu, li jieħdu ħsieb l-oqsma tat-Terminoloġija u t-Traduzzjoni, l-Edukazzjoni, ix-Xandir, ir-Riċerka Lingwistika u l-Ortografija, l-Iżvilupp tal-Malti fl-Informatika, il-Letteratura u l-Pubblikazzjoni, u l-Qasam tal-Mużika u l-Ispettaklu.

Il-Kunsill huwa membru tal-Federazzjoni Ewropea tal-Istituzzjonijiet Nazzjonali tal-Lingwa (EFNIL) li tiġbor fiha l-istituzzjonijiet tal-24 lingwa uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Il-Membri tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti

Il-Membri tal-Kunsill (2017-2020)

Il-Membri tal-Kunsill (2013-2016)

Il-Membri tal-Kunsill (2009-2012)

Il-Membri tal-Kunsill (2005-2008)